Πόσο καιρό διαρκεί ένα καταθλιπτικό επεισόδιο;

• Διαχειριστής

Πόσο καιρό διαρκεί ένα καταθλιπτικό επεισόδιο; Το καταθλιπτικό επεισόδιο πρόκειται για μια περίοδο κατάθλιψης, η οποία επιμένει για τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου, το άτομο εμφανίζει καταθλιπτική διάθεση, απώλεια ενδιαφέροντος από αρκετές δραστηριότητες, και μερικά ακόμη συμπτώματα[1], όπως για παράδειγμα κόπωση, αλλαγές στην όρεξη, αίσθημα αναξιότητας, και σε ορισμένες πιο βαριές περιπτώσεις, αυτοκτονικό ιδεασμό.

Στο παρακάτω άρθρο, θα δούμε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με καταθλιπτικό επεισόδιο, τα συμπτώματα του, πόσο διαρκεί και πώς μπορείς να το αντιμετωπίσεις.

Τι συμπτώματα έχει ένα καταθλιπτικό επεισόδιο;

Συνήθως, ένα καταθλιπτικό επεισόδιο έχει ως συμπτώματα την καταθλιπτική διάθεση, το αίσθημα θλίψης, κενού ή απελπισίας, και μερικές φορές απώλεια ενδιαφέροντος για τις περισσότερες δραστηριότητες. Επιπλέον, μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής:

• Αίσθημα αναξιότητας ή πολλών ενοχών
• Αίσθημα κόπωσης και νοθρώτητας
• Έλλειψη συγκέντρωσης, μνήμης και λήψης αποφάσεων, σύγχυση, αδυναμία λήψης αποφάσεων
• Αϋπνία, αδυναμία επέλευσης ύπνου ή υπερυπνία
• Διαταραχές όρεξης, και αλλαγές στο σωματικό βάρος
• Ανεξήγητα σωματικά συμπτώματα και προβλήματα, τα οποία δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία, όπως για παράδειγμα πονοκέφαλοι, πεπτικά προβλήματα ή πόνος
• Ανησυχία ή ευερεθιστότητα
• Αυτοκτονικός ιδεασμός (σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας)

Διάβασε ακόμη: Ανορεξία και κατάθλιψη: Η σύνδεση που δεν πρέπει να αγνοήσεις

Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται καθημερινά, ή ανά τακτά χρονικά διαστήματα για τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Επιπλέον, μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το φύλο και την ηλικία.

Πόσο διαρκεί ένα καταθλιπτικό επεισόδιο;

Ένα καταθλιπτικό επεισόδιο, χωρίς την απαραίτητη θεραπεία, μπορεί να διαρκέσει έως και μήνες. Το διάστημα διαφέρει από άτομο σε άτομο, με τη μέση διάρκεια του να κυμαίνεται περίπου στους τέσσερις με οκτώ μήνες. Η διάρκεια αυτή επηρεάζεται από τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και τα συνοδά προβλήματα.

Ποια είναι τα είδη του καταθλιπτικού επεισοδίου;

Το ψυχιατρικό ταξινομικό σύστημα ICD-10 διαχωρίζει τα καταθλιπτικά επεισόδια σύμφωνα με τα συμπτώματα και τη βαρύτητα τους σε ήπιο, μέτριο και βαρύ και σε άλλες κατηγορίες. Πιο αναλυτικά, στις κατηγορίες ανήκουν:

• F32: Καταθλιπτικό επεισόδιο
• F32.0: Ήπιο καταθλιπτικό επεισόδιο
• F32.1: Μέτριας βαρύτητας καταθλιπτικό επεισόδιο
• F32.2: Βαρύ καταθλιπτικό επεισόδιο χωρίς ψυχωσικά συμπτώματα
• F32.3: Βαρύ καταθλιπτικό επεισόδιο με ψυχωσικά συμπτώματα
• F32.8: Άλλα καταθλιπτικά επεισόδια
• F32.9: Καταθλιπτικό επεισόδιο, μη καθορισμένο

Καταθλιπτικό επεισόδιο (F32)

Στα ήπια, μέτριας βαρύτητας και βαριά καταθλιπτικά επεισόδια, τα βασικά συμπτώματα είναι το καταθλιπτικό συναίσθημα, η μείωση της ενεργητικότητας και ο περιορισμός της δραστηριότητας του ατόμου. Εξίσου μειωμένη είναι και η ικανότητα για ευχαρίστηση, το ενδιαφέρον για δραστηριότητες και η καλή συγκέντρωση. Ακόμη και μετά από απλές δραστηριότητες, παρατηρείται έντονη κόπωση, διαταραγμένος ύπνος και μειωμένη όρεξη. Εξίσου παρούσες είναι η αυτομομφή, η χαμηλή αυτοεκτίμηση και η μειωμένη αυτοπεποίθηση.

Όσον αφορά την πτώση της διάθεσης, αυτή μεταβάλλεται από μέρα σε μέρα, με αποτέλεσμα το άτομο να αδυνατεί να ανταπεξέλθει στις διάφορες καταστάσεις της καθημερινότητας του. Επιπλέον, η πτώση αυτή μπορεί να συνοδεύεται και από σωματικά συμπτώματα, όπως είναι η απώλεια ενδιαφέροντος και ευχάριστων συναισθημάτων, η απώλεια όρεξης και βάρους, η ψυχοκινητική επιβράδυνση ή διέγερση, όπως και απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας.

Διάβασε ακόμη: Αντιμετωπίζοντας την κατάθλιψη

Ήπιο καταθλιπτικό επεισόδιο (F32.0)

Στο ήπιο καταθλιπτικό επεισόδιο, εμφανίζονται συνήθως δύο ή τρία από τα βασικά συμπτώματα της κατάθλιψης. Το άτομο μπορεί να ενοχλείται από αυτά, ωστόσο εξακολουθεί να έχει τη δυνατότητα να εκτελεί τις περισσότερες καθημερινές του δραστηριότητες.

Μέτριας βαρύτητας καταθλιπτικό επεισόδιο (F32.1)

Σε αυτήν την περίπτωση, τέσσερα ή περισσότερα συμπτώματα είναι παρόντα. Το άτομο δυσκολεύεται σημαντικά να αντεπεξέλθει στις συνηθισμένες του δραστηριότητες, γεγονός που επηρεάζει αισθητά την ποιότητα της ζωής του.

Η διάγνωση του μέτριου καταθλιπτικού επεισοδίου μπορεί να διαφοροποιηθεί περαιτέρω, ανάλογα με την ύπαρξη σωματικών συμπτωμάτων:

• Χωρίς σωματικά συμπτώματα (F32.10): Τα κριτήρια για μέτριο καταθλιπτικό επεισόδιο πληρούνται, αλλά τα ψυχοσωματικά συμπτώματα είναι ελάχιστα.
• Με σωματικά συμπτώματα (F32.11): Τα κριτήρια πληρούνται και υπάρχουν τέσσερα ή περισσότερα σωματικά συμπτώματα. Ακόμη όμως κι αν υπάρχουν μόνο δύο ή τρία, εάν είναι ιδιαίτερα σοβαρά, κατατάσσονται σε αυτή την κατηγορία.

Βαρύ καταθλιπτικό επεισόδιο χωρίς ψυχωσικά συμπτώματα (F32.2)

Σε αυτόν τον τύπο επεισοδίου, τα συμπτώματα είναι πολλά και έντονα, επηρεάζοντας σοβαρά το άτομο. Εδώ κυριαρχεί η απώλεια αυτοεκτίμησης, τα αισθήματα αναξιότητας ή υπερβολικής ενοχής, ενώ οι αυτοκτονικές σκέψεις ή πράξεις είναι συχνές. Επίσης, παρατηρείται η παρουσία αρκετών σωματικών συμπτωμάτων.

Αυτός ο τύπος επεισοδίου περιλαμβάνει μεμονωμένα επεισόδια όπως:

• Μείζονα κατάθλιψη με ψυχωσικά συμπτώματα
• Ψυχογενή καταθλιπτική ψύχωση
• Ψυχωσική κατάθλιψη
• Αντιδραστική καταθλιπτική ψύχωση

Βαρύ καταθλιπτικό επεισόδιο με ψυχωσικά συμπτώματα (F32.3)

Πρόκειται για μια ακόμη πιο σοβαρή μορφή, όπου εκτός από τα συμπτώματα του F32.2, εμφανίζονται και ψυχωσικά στοιχεία, όπως παραισθήσεις, παραληρήματα ή έντονη ψυχοκινητική καθυστέρηση. Σε πολλές περιπτώσεις, η κατάσταση μπορεί να γίνει απειλητική για τη ζωή, λόγω αυτοκτονικού κινδύνου, αφυδάτωσης ή ασιτίας. Οι ψευδαισθήσεις και οι αυταπάτες μπορεί να σχετίζονται ή και να μην σχετίζονται με τη διάθεση.

Μεμονωμένα επεισόδια που περιλαμβάνονται σε αυτή την κατηγορία είναι:

• Μείζων κατάθλιψη με ψυχωσικά συμπτώματα
• Ψυχογενής καταθλιπτική ψύχωση
• Ψυχωτική κατάθλιψη
• Αντιδραστική καταθλιπτική ψύχωση

Άλλα καταθλιπτικά επεισόδια (F32.8)

Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν μορφές κατάθλιψης που δεν καλύπτονται πλήρως από τις προηγούμενες, όπως:

• Άτυπη κατάθλιψη
• Μονήρη επεισόδια «συγκεκαλυμμένης» κατάθλιψης (ΜΚΑ)

Καταθλιπτικό επεισόδιο, μη καθορισμένο (F32.9)

Η διάγνωση αυτή χρησιμοποιείται όταν τα συμπτώματα κατάθλιψης είναι παρόντα αλλά δεν μπορούν να ενταχθούν με σαφήνεια σε κάποια από τις παραπάνω κατηγορίες. Σε αυτή την ομάδα περιλαμβάνονται:

• Κατάθλιψη ΜΚΑ
• Καταθλιπτική διαταραχή ΜΚΑ

Ποια είναι η θεραπεία για ένα καταθλιπτικό επεισόδιο;

Η θεραπεία για ένα καταθλιπτικό επεισόδιο συνήθως περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά φάρμακα, ψυχοθεραπεία ή έναν συνδυασμό και των δύο. Η επιλογή εξαρτάται από τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και τις ανάγκες κάθε ατόμου.

Αντικαταθλιπτικά φάρμακα

Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες αντικαταθλιπτικών, με τα πιο γνωστά να είναι οι αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs). Τα φάρμακα αυτά δρουν ενισχύοντας τα επίπεδα σεροτονίνης στον εγκέφαλο, βελτιώνοντας έτσι τη διάθεση.

Η δράση τους φαίνεται συνήθως μέσα σε περίπου έναν μήνα, ενώ η θεραπεία συνεχίζεται για αρκετούς μήνες (συχνά τουλάχιστον έξι)[2], ώστε να αποφευχθεί η υποτροπή. Τα αντικαταθλιπτικά θεωρούνται ασφαλή και δεν προκαλούν εξάρτηση, αν και μπορεί να εμφανιστούν κάποιες παρενέργειες.

Ψυχοθεραπεία

Η Ψυχοθεραπεία μπορεί να λειτουργήσει είτε αυτόνομα, είτε σε συνδυασμό με την αντικαταθλιπτική αγωγή. Έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική τόσο στην άμεση αντιμετώπιση της κατάθλιψης, όσο και στη μακροχρόνια πρόληψη νέων επεισοδίων[3].

Μέσα από την ψυχοθεραπεία, το άτομο μπορεί να:

• Αναγνωρίσει και να επεξεργαστεί αρνητικές πεποιθήσεις,
• Επουλώσει ψυχικά τραύματα,
• Ενισχύσει την ψυχική ανθεκτικότητα και να βελτιώσει τα επίπεδα του άγχους,
• Βελτιώσει τις διαπροσωπικές του σχέσεις.

Μια ειδική τεχνική είναι το EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), η οποία βοηθά στην επεξεργασία τραυματικών εμπειριών, όπως πένθος, χωρισμοί ή ατυχήματα. Το EMDR έχει φανεί ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση τραυμάτων που συχνά βρίσκονται στη ρίζα της κατάθλιψης.

Συμπληρωματικές θεραπείες

Εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή και την ψυχοθεραπεία, υπάρχουν και άλλες μέθοδοι που μπορούν να ενισχύσουν την αντιμετώπιση της κατάθλιψης:

• Σωματική άσκηση: Η φυσική δραστηριότητα, όπως το περπάτημα, η γιόγκα ή οποιοδήποτε άθλημα που αρέσει στο άτομο, συμβάλλει θετικά στη διάθεση.
• Συμπληρώματα και βιταμίνες: Ορισμένα συμπληρώματα για το νευρικό σύστημα μπορεί να προσφέρουν υποστήριξη, αλλά δεν αρκούν από μόνα τους για τη θεραπεία.

Καταθλιπτικό επεισόδιο και διαφορές με την κατάθλιψη

Ένα καταθλιπτικό επεισόδιο είναι μια περίοδος κατάθλιψης που διαρκεί τουλάχιστον δύο εβδομάδες και χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένα συμπτώματα, όπως καταθλιπτική διάθεση, απώλεια ενδιαφέροντος, κόπωση και αλλαγές στην όρεξη ή στον ύπνο. Το επεισόδιο αυτό μπορεί να εμφανιστεί μία μόνο φορά στη ζωή ενός ατόμου ή να επαναληφθεί σε διάφορα στάδια της ζωής του.

Η κατάθλιψη, από την άλλη πλευρά, είναι μια πιο χρόνια και επαναλαμβανόμενη διαταραχή. Δεν περιορίζεται σε ένα μόνο επεισόδιο, αλλά συχνά περιλαμβάνει πολλαπλά επεισόδια μέσα στην πορεία της ζωής κάποιου. Αυτό σημαίνει ότι, ενώ ένα καταθλιπτικό επεισόδιο μπορεί να θεωρηθεί «μεμονωμένο γεγονός», η κατάθλιψη είναι μια διάγνωση που περιγράφει τη μακροχρόνια τάση εμφάνισης αυτών των επεισοδίων.

Με πιο απλά λόγια:

• Καταθλιπτικό επεισόδιο: Μια συγκεκριμένη περίοδος με συμπτώματα κατάθλιψης που διαρκεί εβδομάδες ή μήνες.
• Κατάθλιψη (καταθλιπτική διαταραχή): Η παρουσία πολλαπλών επεισοδίων ή η συνεχής τάση επανεμφάνισης αυτών των συμπτωμάτων στη ζωή ενός ατόμου.

Η διάκριση αυτή είναι σημαντική, καθώς επηρεάζει τόσο τη διάγνωση όσο και την επιλογή θεραπείας.

Το καταθλιπτικό επεισόδιο μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την καθημερινότητα, τη διάθεση και τις σχέσεις ενός ατόμου, προκαλώντας δυσκολίες που συχνά μοιάζουν ανυπέρβλητες. Παρ’ όλα αυτά, με τη σωστή θεραπευτική προσέγγιση, ψυχολογική υποστήριξη και κατανόηση από το περιβάλλον, είναι απολύτως διαχειρίσιμο[4]. Αν εσύ ή κάποιο αγαπημένο σου πρόσωπο βιώνετε ένα τέτοιο επεισόδιο, να θυμάσαι ότι δεν είστε μόνοι. Με την κατάλληλη καθοδήγηση και φροντίδα, η βελτίωση και μια πιο ισορροπημένη ζωή είναι εφικτές.

ℹ️ Το άρθρο αυτό έχει καθαρά ενημερωτικό και υποστηρικτικό χαρακτήρα. Δεν αντικαθιστά τη γνώμη ή τη βοήθεια ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας. Αν νιώθεις ότι χρειάζεσαι βοήθεια, μη διστάσεις να απευθυνθείς σε ειδικό.

Πηγές

[1] American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
[2] Cipriani, A., Furukawa, T. A., Salanti, G., Chaimani, A., Atkinson, L. Z., Ogawa, Y., … & Geddes, J. R. (2018). Comparative efficacy and acceptability of 21 antidepressant drugs for the acute treatment of adults with major depressive disorder: a systematic review and network meta-analysis. The Lancet, 391(10128), 1357-1366.
[3] Cuijpers, P., Karyotaki, E., Weitz, E., Andersson, G., Hollon, S. D., van Straten, A. (2014). The effects of psychotherapies for major depression in adults on remission, recovery and improvement: a meta-analysis. Journal of Affective Disorders, 159, 118-126.
[4] World Health Organization. (2023). Depression. Retrieved from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression